Ból, sztywność i ograniczenie ruchomości stawów są powszechnym problemem, zwłaszcza wśród osób starszych. Dolegliwości tych nie należy lekceważyć, ponieważ mogą znacząco obniżyć jakość życia – sprawność fizyczną, samopoczucie, sen oraz spowodować utratę niezależności. Jak zadbać o stawy, by były zdrowe, silne i sprawne? Jaką wdrożyć profilaktykę, by służyły długie lata?
Stawy są ruchomymi połączeniami kości, które umożliwiają skomplikowane ruchy całego ciała. Podstawowymi elementami
każdego stawu są: powierzchnie stawowe, torebka i jama stawowa. Bardzo istotną rolę odgrywają chrząstka i maź stawowa. Ta pierwsza pokrywa powierzchnie stawowe kości, a jej rolą jest ułatwienie przesuwania się kości względem siebie i amortyzacja wstrząsów.
Maź stawowa, obecna w jamie
stawu, zmniejsza tarcie pomiędzy powierzchniami chrzęstnymi kości. Starszy wiek, nadwaga czy zbyt intensywny wysiłek fizyczny powodują zmniejszenie ilości mazi stawowej oraz zużycie chrząstki, a tym
samym upośledzają prawidłową pracę stawów i są przyczyną dolegliwości bólowych. O kondycję stawów warto zatem zadbać już w młodości, chociaż każdy czas jest odpowiedni, by zmienić styl życia i cieszyć się nim w zdrowiu i dobrej kondycji. Poniżej pięć rad jak zadbać o swoje stawy.
- ĆWICZ CODZIENNIE
Regularna, umiarkowana, dostosowana do wieku aktywność fizyczna jest podstawą utrzymania zdrowych stawów. Ruch poprawia ich ukrwienie, zwiększa objętość tkanki chrzęstnej i produkcję płynu stawowego. Wzmacnia także mięśnie, które stabilizują stawy.
Należy poświęcić przynajmniej 20–30 minut dziennie, siedem dni w tygodniu, na ogólnorozwojowe ćwiczenia fizyczne, poprzedzając je rozgrzewką. Zalecane są takie sporty, jak: pływanie, aerobik wodny, jazda na rowerze, nordic walking, pilates czy joga. Ważne, aby pamiętać o unikaniu zbyt długiego siedzenia lub stania. Nawet w przypadku pracy biurowej należy często zmieniać pozycję, przeznaczyć kilka minut na rozciągnie czy krótki spacer. - KONTROLUJ SWOJĄ WAGĘ
Nadwaga i otyłość są przyczyną nadmiernego obciążenia mechanicznego stawów, zwłaszcza stawów kolanowych i biodrowych. Wraz ze wzrostem masy ciała zwiększa się nacisk na stawy. Dochodzi do przeciążenia i uszkodzenia chrząstki stawowej. Otyłość jest jednym z najistotniejszych czynników ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawów, na którą cierpi ponad 80% populacji powyżej 75. roku życia. Redukcja wagi spowalnia rozwój choroby i przyczynia się do poprawy ogólnej kondycji zdrowotnej zarówno psychicznej, jak i fizycznej. - DBAJ O POSTAWĘ CIAŁA
Stojąc czy siedząc, należy pamiętać o wyprostowanej sylwetce. Lepiej nosić plecak założony równomiernie na dwa ramiona niż ciężką torbę na jednym. Podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów z podłogi, zamiast schylać się i zginać kręgosłup, lepiej zgiąć kolana, kucnąć i utrzymując proste plecy podnosić ciężar stopniowo. Warto także zadbać o kręgosłup, wybierając odpowiedni materac i poduszkę.Dla kondycji stawów ma też znaczenie odpowiedni dobór obuwia. Należy unikać butów na wysokim obcasie lub całkiem płaskich. Prawidłowa postawa ciała podczas codziennych czynności chroni przed przeciążaniem stawów. - WZMOCNIJ STAWY
W celu poprawy funkcjonowania stawów warto rozważyć odpowiednią suplementację diety. Ważne, by zawierała ona w odpowiednich proporcjach wszystkie niezbędne składniki potrzebne do ochrony i regeneracji chrząstek oraz mazi stawowej.
Należy wybierać te suplementy diety, które wytwarzane są w wysokiej jakości standardach farmaceutycznych. Do regeneracji stawów konieczne są:
Kolagen – jest składnikiem budulcowym chrząstek stawowych, skóry i narządów wewnętrznych. W stawach najważniejszą rolę odgrywa kolagen
typu II, zapewniając właściwą elastyczność, amortyzację i odporność chrząstek. W przypadku niedoboru kolagenu pojawiają się dolegliwości bólowe i dyskomfort podczas wykonywania ruchów.
Kwas hialuronowy – jest jednym ze składników tkanki łącznej, występuje głównie w stawach, skórze oraz oku. Ze względu na zdolność wiązania
wody pełni funkcję nawilżającą. W stawach zapewnia odpowiednią elastyczność i lepkość płynu maziowego, co pełni istotną rolę w amortyzacji wstrząsów.
Siarczan chondroityny – odgrywa bardzo ważną rolę w ochronie i regeneracji stawów. Pośrednio przyczynia się do produkcji płynu maziowego, dzięki czemu zachowany jest „poślizg” i możliwe swobodne przesuwanie się powierzchni stawowych względem siebie. Wykazuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, przyczynia się do zmniejszenia sztywności stawów.
Siarczan glukozaminy – bierze udział w wytwarzaniu składników budulcowych chrząstki stawowej. Razem z siarczanem chondroityny prawdopodobnie hamuje postęp choroby zwyrodnieniowej stawów.
Witamina E, witamina C, mangan, selen, cynk, miedź – witaminy i minerały chronią komórki przed stresem antyoksydacyjnym i wspierają
prawidłowe funkcjonowanie chrząstki stawowej. Faktem jest, że wraz z wiekiem stawy ulegają degeneracji. Zmniejsza się produkcja płynu maziowego i jego składników, w następstwie czego pojawia się ból. Wszystkie choroby stawów, zarówno te o podłożu zapalnym, na przykład reumatoidalne zapalenie stawów, jak i te powstające w wyniku długotrwałych uszkodzeń mechanicznych, związanych z wiekiem czy intensywnymi ćwiczeniami, są przyczyną złego samopoczucia i graniczenia aktywności. Dlatego, aby cieszyć się dobrą kondycją i sprawnością przez długie lata, należy zadbać o swoje stawy. Aktywność fizyczna, dieta i prawidłowa waga ciała to podstawowe zasady profilaktyki. Odpowiednia suplementacja diety, zawierająca wszystkie niezbędne składniki, jest równie istotna w ochronie i regeneracji stawów.
L E K . N I N A Ł A B Ę D Ź
Absolwentka Wydziału Lekarskiego i Uniwersytetu Medycznego
im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
zródło : Magazyn Świat Seniora <- czytaj więcej